Jan Huygen van Linschoten (1563 - 1611)

Alhoewel thee volgens de overlevering al zo'n 5000 jaar geleden is ontdekt, kwamen de Europeanen daar pas veel later mee in aanraking. Thee begon in de 16e eeuw op te duiken in diverse geschriften. Een daarvan was het boek Itinerario, geschreven door Jan Huygen van Linschoten dat uitgegeven werd in 1596. Hij vermelde dat men in Japan een kruid genaamd ‘Chaa’ kende.

Jan Huygen was een echte avonturier. Zijn devies was Souffrir pour parvenir: afzien om iets te bereiken.Hij werd geboren in Haarlem als zoon van een notaris, maar heeft een groot gedeelte van zijn jeugd in Enkhuizen gewoond. Op jonge leeftijd reisde hij zijn twee broers achterna naar Spanje. Hij kreeg de mogelijkheid om klerk te worden van de Aartsbisschop van Goa (India). De Portugezen waren in die tijd heer en meester in de Oost; Jan Huygen kwam tijdens zijn verblijf in Goa veel te weten over het Portugese rijk in Azië. Toen de aartsbisschop overleed, kwam hij, via een aantal omzwervingen weer terug in Enkhuizen. Daar schreef hij zijn Itinerario, dat in 1596 uitgegeven werd. Hierin verhaalde hij over zijn reizen en de produkten die in Azië te verkrijgen waren, waaronder dus thee.

Aan de hand van dit boek konden de Nederlanders de geheime vaarroutes van de Portugezen ontrafelen. Je kan dus zeggen dan Jan Huygen van Linschoten bijgedragen heeft aan de bloeiende handel met de Oost en de oprichting van de VOC.

Ik denk dat tegenwoordig weinig mensen Jan Huygen van Linschoten kennen. Toch komen we zijn naam nog wel tegen. Er is een Linschoten Vereeniging, een vereniging die zeldzame, onuitgegeven Nederlandse reisverslagen publiceert. En de ABN AMRO heeft een ondernemersprijs naar hem vernoemd. Maar we zijn allemaal met zijn naam opgegroeid: waarschijnlijk is het kinderliedje Jan Huigen in de ton naar hem vernoemd!