Zwarte thee beschermt hart en bloedvaten

Ik berichtte al eerder over het onderzoek dat thee goed zou zijn voor hart en bloedvaten. Deze studie zal binnenkort in de European Journal of Clinical Nutrition verschijnen, aldus een artikel in de bijlage De Verleiding van De Volkskrant. In dat artikel wordt ook vermeld dat uit Nederlands onderzoek een vergelijkbaar beschermend effect blijkt. Zowel het Erasmus MC als het RIVM concludeerden dat theedrinkers een kleinere kans hebben op een hartinfarct. Het onderzoek van het Erasmus MC volgde bijna 8.000 mensen al meer dan 15 jaar. Het RIVM deed het met een kleinere groep (1.300 mensen) die ze meer dan twintig jaar volgden.

Om dit gezondheidseffect te bereiken zou je minstens drie koppen per dag moeten drinken (en niet meer dan 8 koppen per dag). Vraag ik me toch altijd weer af hoe groot de koppen zijn die de onderzoekers gebruiken!

Thee in Delft

Ik was al een tijdje niet meer in Delft geweest; toen ik er pas weer was, ontdekte ik twee nieuwe theespeciaalzaken, waarmee het totaal aantal op drie komt.

De oudste is De Vergulde Pauw aan de Voldersgracht. Een kleine winkel met een warme uitstraling. Veel hout en mooie grote, ouderwets uitziende theeblikken. Hier verkopen ze losse koffie en thee van Simon Lévelt en onder andere voorverpakte Twinings. Daarnaast veel theepotten en -glazen. Een leuke winkel voor als je een cadeau zoekt. Ook handig is dat je elke gewenste hoeveelheid thee kunt kopen.

Vlak om de hoek op de markt (tegenover de Visbanken) zit de grote winkel van Simon Lévelt. Ik zou als De Vergulde Pauw niet blij zijn geweest dat ze juist hier een winkel openden, omdat het slechts op twee minuten lopen is, maar daar zullen wel afspraken over gemaakt zijn. Bij Simon Lévelt verkopen ze losse voorverpakte thee (zakjes van honderd gram). Voordeel is dat je elke thee kunt ruiken voordat je het koopt, waardoor je een goede keuze kunt maken. Ze hebben echter zoveel dat het moeilijk kiezen is.

Een modernere winkel vond ik op de Molslaan (in dezelfde straat als de HEMA): Kaldi koffie & thee. Een smalle pijpenla, waar je niet alleen thee kunt kopen maar ook thee kunt drinken. Deze winkel is modern, strak ingericht en ze hebben er ook allemaal leuke thee gadgets. Ik werd er heel hebberig van (alleen was op dat moment mijn portemonnee behoorlijk leeg). Naast hun eigen merk losse thee, verkopen ze hier ook minder bekende theemerken zoals het trendy Revolution.

Iedereen die in Delft woont en van thee houdt, heeft dus geluk: keuze te over!

Engelse thee punch

Voor de donkere (en soms koude) dagen een recept voor een verwarmende punch.

Ingrediënten
10 suikerklontjes
1 schoongeborstelde sinaasappel
1 schoongeborstelde citroen
1 fles rode wijn
3 koppen sterke zwarte thee (7-9 tl op 1 liter water)

Bereiding
Rasp de schil van de sinaasappel en de citroen. Doe dit met de suiker in een pan en verwarm het tot het geel kleurt. Haal van het vuur en voeg langzaam een glas rode wijn toe; roer tot de suikermassa gesmolten is. Voeg nu de rest van de wijn toe en verhit (laat het echter niet koken). Haal van het vuur en voeg de thee toe. Voeg meer suiker toe naar smaak. Direct serveren.

De Engelsen en thee

Filmmaker Kerry McLeod is bezig met een documentaire over de relatie tussen de Engelsen en thee. Hij wil laten zien op welke manieren thee allemaal gedronken wordt in Engeland. Daarom is hij op zoek naar mensen uit diverse culturen die een sterke binding hebben met thee. Zie het artikel: Tea Guy Speaks: For All The Tea In England

Scones

Naar mijn mening vormen scones en thee een perfecte combinatie. Scones zijn het lekkerst als ze net uit de oven komen; dan is de buitenkant stevig en zijn ze van binnen nog heerlijk zacht. En scones zijn eenvoudig te maken. Dit is mijn favoriete recept:

Nodig voor 10-12 scones
250 g zelfrijzend bakmeel, zout naar smaak, 1 volle tl bakpoeder, 2 el suiker, 1 ei, 1 el (zonnebloem)olie, 1 dl melk

Bereiden
Oven voorverwarmen op 225ºC. Meng meel, zout, bakpoeder en suiker. Ei loskloppen met de olie en dit mengsel, samen met de melk, door het meel roeren. Vervolgens het deeg losjes kneden. Rol het deeg uit op een met bloem bestoven aanrecht tot een dikte van ongeveer 2 cm. Steek er met een glas rondjes uit. Leg deze rondjes op een met bakpapier beklede bakplaat. Eventueel bestrijken met melk.
De bakplaat 1 richel boven het midden in de oven schuiven en in ongeveer 15 minuten goudbruin bakken. Serveer direct met clotted cream en jam.

Daar kun je iedereen mee verwennen!

Kunstenaars laten zich inspireren door thee

In galerie Galerij bij Scholengroep Pontes Pieter Zeeman in Zierikzee is momenteel de tentoonstelling Tea for Two te zien van Marlies Mulders en Rod Summers. Ze exposeren hier de resultaten van hun mailart-project. Ze stuurden elkaar de afgelopen jaren tal van theedingen toe: verpakkingen, doosjes, zakjes en zelfs een platgevouwen theemuts. De expositie in galerie Galerij is tijdens schooluren geopend voor het publiek.

Als ik binnenkort nog een keer een vrije dag heb, ga ik zeker eens kijken.

Bron en meer lezen: Provinciale Zeeuwse Courant.

Nieuwe theesalon in Utrecht

In Utrecht is onlangs een nieuwe theesalon geopend. Deze salon is gevestigd in het Polman’s Huis aan de Keistraat en is er gekomen dankzij de Utrechtse burgemeester (een groot theeliefhebber). Zij had tegen de directeur geklaagd dat er in Utrecht geen fatsoenlijk kopje thee te drinken was. De nieuwe theesalon heeft 15 soorten losse thee van Dilmah. In de theesalon kun je uiteraard terecht voor een high tea. Daarvoor hoef je niet te reserveren.

Link: artikel AD Utrecht

Nieuw assortiment thee bij Albert Heijn

Dat het theedrinken in de lift zit, blijkt wel uit het feit dat Albert Heijn zijn assortiment thee flink heeft uitgebreid. Over de thee in pyramidezakjes heb ik al in een eerder bericht geschreven; deze zijn er in de varianten Darjeeling, Earl Grey (niet alleen met bergamot, maar ook met blauwe korenbloem en lavendelbloesem), Groene thee (met citroengras) en Rooibos (met vanille).

Daarnaast hebben ze onder het Excellent-merk nieuwe losse thee: Ceylon (met bergamotaroma, dus eigenlijk Earl Grey), China (groene thee met jasmijn) en India (Darjeeling, tweede pluk).

In Allerhande 11/2006 een artikel over deze theeën, maar ook een aantal recepten. Ik had jullie graag doorverwezen naar de site van Allerhande; daar staan de theerecepten echter niet vermeld. Dus geef ik er hier maar eentje prijs.

Melkthee met sinaasappel en kardemon
Nodig: 1 sinaasappel, 1 liter melk, 2 el sinaasappelhoning, 1 tl gemalen kardemom, 1 el losse Darjeeling thee

Snijd met de dunschiller een dun stukje schil van de sinaasappel. Breng de melk voorzichtig aan de kook, voeg de sinaasappelschil, de honing, de kardemom en de thee toe en laat het op zeer laag vuur 2-3 minuten zachtjes doorkoken (niet over laten koken!). Zeef de melk voor gebruik en serveer direct.

Voor de overige twee recepten (Muntthee met limoen en suiker & Groene thee met gember) moet je zelf de Allerhande gaan halen. Hij ligt nog tot ongeveer 13 november in de winkel (zolang de voorraad strekt).

Thee in Cornwall

Als je net als ik altijd dacht dat het Europese klimaat niet geschikt is voor theeplantages, dan bewijst Tregothnan Garden in Cornwall het tegendeel. Jonathan Jones, tuinman op Tregothnan plantte acht jaar geleden zijn eerste theestruiken, en deze blijken het goed te doen in het zachte klimaat van Cornwall.

Thee en Engeland zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. De Britten waren de eersten die thee naar India en Afrika brachten. Dat er dus ooit een Engelsman zou zijn die het ook in Engeland zou proberen, mag geen verrassing heten. Sterker nog: de Engelsen hebben er tijdens de Tweede Wereldoorlog al aan gedacht, omdat ze schaarste verwachtten, maar het idee werd in de ijskast gezet toen bleek dat het minstens zes jaar zou duren voordat je de eerste thee kon oogsten.

Jonathan Jones heeft zijn eerste struiken op verschillende plekken in de tuin geplant om te zien waar ze het beste gedijden. Op sommige plekken hadden de struiken te maken met te harde wind of hongerige fazanten, maar er waren ook plaatsen waar ze floreerden. Op Tregothnan is nu zelfs een struik die van april tot december nieuwe scheuten krijgt. Normaliter wordt de thee van april/mei tot in de herfst geoogst. De thee wordt met de hand geplukt.

De oogst wordt geheel verwerkt op Tregothnan. De bladeren laten ze zo’n vier tot acht uur drogen. Vervolgens worden deze met de hand gerold om het oxidatieproces op gang te brengen. Hier komt enige ervaring bij kijken. “Als je het te ver laat oxideren krijg je slechte thee, maar als het proces te kort duurt, heeft de thee nauwelijk smaak”, aldus Jones. Om de thee te verwerken heeft hij advies ingewonnen bij ervaren theeplanters.

Op Tregothnan verkopen ze diverse soorten thee. De meest speciale is de Single Estate, dat in kleine hoeveelheden geproduceerd wordt. De rest van de oogst wordt gemengd met thee van andere plantages. Daarvoor gebruiken ze onder andere thee uit Afrika en Darjeeling. Heel toevallig heeft Tea Guy de thee van Tregothnan zojuist geproefd. Zijn bevindingen vind je op Tea Guy Speaks.

Jonathan Jones heeft grootste plannen. Hij wil meer thee gaan verbouwen op Tregothnan. Daarnaast wil hij op een andere plek in Cornwall een nieuwe plantage ontwikkelen die opengesteld zal worden voor bezoekers. Daar kunnen mensen kennis maken met thee en haar geschiedenis.

Op Tregothnan Estate kun je ook masterclasses theeproeven volgen. Deze eendaagse cursus kost £ 135 per persoon, inclusief ‘s morgens en ‘s middags thee en een lunch.

Site: Tregothnan Estate
Bron: Country Living Magazine, October 2006

China grootste theeproducent ter wereld

China is India voorbijgestreefd als grootste theeproducerende land ter wereld. In 2005 kwam er in China 934 miljoen kilo thee van de plantages. India bleef steken op 927 miljoen kilo. In 2004 waren de verhoudingen nog andersom. India maakte 892 miljoen kilo thee en China 834 miljoen kilo. Het is de eerste keer dat cijfers over de theeproductie van China gepubliceerd zijn.

Het blijkt dat de Chinezen ook steeds meer zwarte thee produceren in plaats van de in China populaire groene thee. Zwarte thee is de pijler van de Indiase thee-industrie. Wat export betreft staat India vierde op de ranglijst, met respectievelijk Kenia, Sri Lanka en China voor zich. India kent een aantal problemen. Ten eerste hebben de plantages een relatief lage opbrengst omdat de theestruiken ouder worden. Het Ministerie van Economische Zaken werkt samen met de industrie aan een speciaal fonds voor een herplantingsprogramma. Ten tweede zijn de productiekosten van thee in India veruit de hoogste in vergelijking met de concurrerende landen.

Een klein lichtpuntje voor India is dat de theeproductie in Kenia dit jaar tegenvalt; een gat dat de Indiase thee-industrie wellicht kan opvullen.

Kijk voor het volledige artikel op Business Standard.

Gratis theeglazen bij Pickwick

Pickwick heeft momenteel een promotieactie waarbij je een gratis glas krijgt tegen inlevering van vijf streepjescodes van Pickwickverpakkingen. Welk soort verpakking maakt niet uit. Je kunt kiezen uit twee soorten glazen (groot en klein). Zo op het eerste gezicht zien ze er best leuk uit; alleen lijkt het oortje me een beetje lastig vastpakken.

Oh, ja voor vijf streepjescodes kun je ook een gratis theetip kiezen. Een wat? Een theetip; past op het grote theeglas. Nooit gehoord van een theetip, maar volgens mij zijn dat van die schoteltjes die je in het restaurant op je theeglas krijgt met een lepeltje en een theezakje. Wat je er thuis mee moet, zou ik niet weten. Als iemand suggesties heeft?

Het leuke van de actie is dat er nu al een levendige ruilhandel is op onder andere Marktplaats. Als je nog ergens streepjescodes hebt liggen kun je ze ruilen voor Shellzegels, Stoepjezegels, DE stickers en nog veel meer. Maar er wordt ook geld geboden: hoogste bod is 3 euro voor 15 streepjescodes. Dat betekent drie glazen (van 4 à 4,5 euro ) voor slechts 3 euro. Scheelt je weer 15 pakjes Pickwickthee drinken.

Meer informatie over de actie vind je op de Pickwicksite.

Thee met melk

In Nederland is het vaak alleen gebruikelijk voor kinderen, maar het gros van de Engelsen drinkt thee met melk. Zij zijn gewend om hun thee een stuk sterker te zetten dan Nederlanders en dan is melk in de thee een goed middel om de bittere smaak (veroorzaakt door tannine) te neutraliseren. Thee met melk vindt zijn oorsprong niet in Engeland, maar vreemd genoeg in Frankrijk. Het was Markiezin de la Sablière die het in Frankrijk in de mode bracht. Een gewoonte die de Engelsen vervolgens overgenomen hebben.

De Engelsen zouden geen Engelsen zijn als er geen discussie over zou bestaan hoe je het beste thee met melk zet: doe je eerst de melk of eerst de thee in het kopje. Op diverse sites wordt deze vraag gesteld, en iedereen geeft weer een ander antwoord.

Volgens het British Standard Institute moet je de melk eerst in het kopje doen. Ook uit wetenschappelijk onderzoek zou blijken dat deze methode de voorkeur verdient. Door melk bij de hete thee te gooien zouden de proteïnen in de melk veranderen; hetzelfde wat gebeurt bij houdbare melk (en je weet hoe dat smaakt). Ook wijlen Douglas Adams (Hitchhikers’ Guide to the Galaxy) deed het liefst eerst de melk in zijn kopje. Hij heeft daar een leuke bijdrage over geschreven op de BBC-site. Vergeet niet de animatie te bekijken.

Een van de meest bekende voorstanders van de thee eerst-methode was de auteur George Orwell. In zijn A Nice Cup of Tea geeft hij een goede reden om de melk na de thee in het kopje te gieten. Je kunt dan namelijk veel beter de hoeveelheid melk reguleren; je ziet precies wanneer de thee voor jou de juiste kleur heeft. En hoewel de Britse standaardorganisatie anders voorschrijft, doet ook Koningin Elizabeth II haar melk in de thee in plaats van andersom.

Ik heb de beide methoden uitgeprobeerd. Als je eerst de melk in je kopje doet, wordt je thee altijd lichter dan als je het andersom zou doen (en dat ligt niet aan de hoeveelheid melk). Het lijkt wel of de thee op deze manier beter met de melk mengt. Maar echt verschil in smaak heb ik niet geproefd. Daarom zal het ook wel een discussie zijn die altijd voort zal duren en waarbij iedereen op zijn manier gelijk heeft.

Nieuwe trend: pyramidezakjes

Na Lipton en Pickwick heeft nu ook Albert Heijn de pyramidezakjes met losse thee ontdekt. De zakjes zitten bij Albert Heijn niet in een doosje maar in een hersluitbare zak; ben benieuwd of dat ook een trend gaat worden.

De verpakkingen en de reclames zien er allemaal heel hip uit, maar over de pyramidezakjes is veel te doen op internet; kijk bijvoorbeeld eens op SBS Teas. De zakjes zijn namelijk gemaakt van nylon (een chemisch product waar onder andere petroleum voor nodig is), zijn moeilijk afbreekbaar en dus in het geheel niet mileuvriendelijk. Als je altijd gewend bent om je gebruikte theezakjes in de biobak te gooien, moet je dat bij deze pyramides uit je hoofd laten. In een tijd waarin we allemaal meer bewust met de aarde en haar grondstoffen om moeten gaan, is dit mijns inziens geen verbetering.

Echte theepuristen zweren natuurlijk bij losse thee in de pot, maar ik vind die losse bladeren in de gootsteen altijd zo vervelend. Ik hou het dus gewoon bij mijn t-sacs. Dit zijn een soort papieren envelopjes waarin je losse thee kunt doen. Voordeel boven thee in theezakjes is dat je zo je eigen sterkte kunt bepalen. Ook heeft de thee wat meer ruimte om uit te zetten, wat de smaak weer bevordert. De t-sacs zijn in vier maten verkrijgbaar. En na gebruik kunnen ze gewoon in de biobak.

Brandmeester's Gunpowder

Deze gunpowder heeft een lichtgele kleur en ruikt als ...een asbak. Niet echt een aantrekkelijke geur als je wilt genieten van een lekker kopje thee. Ik gebruikte 3 tl thee op 500 ml water en liet de thee ca. vier minuten trekken (drie minuten bleek een iets te slap resultaat op te leveren). De smaak is aardig; de thee heeft wel een bittere afdronk. Na het drinken heb je alleen het idee alsof je zojuist gerookt hebt, en voor een fervente niet-roker is dat niet prettig. Dit zal niet een van mijn favoriete theeën worden.
Link: Brandmeester's

Dieptepunt

Deze week heb ik volgens mij ook het dieptepunt op het gebied van theedrinken meegemaakt en wel op een boekenbeurs in Houten. Je kon jezelf helpen aan koffie en thee. De koffie zat in een grote percolator die goed warmgehouden werd. Het theewater zat in thermoskannen die waarschijnlijk al een tijdje stonden; het water was namelijk lauw. Voor mijn eerste kopje had ik een zakje Bradley’s citroenthee uitgezocht. Het zakje in een kartonnen bekertje gehangen en vervolgens water erover gegooid. Voordeel van citroenthee is, dat je de thee nauwelijks proeft.

Bij de volgende poging dacht ik slim te zijn: groene thee hoeft niet met kokend water gezet te worden, dus koos ik Bradley’s groene thee. Waar het naar smaakte weet ik niet, maar in ieder geval niet naar groene thee. Waar lag het nu aan? Het kartonnen bekertje, het water, de kwaliteit van de thee of de combinatie van die drie?

Eigenwijs als ik ben, deed ik nog een derde poging. Ze hadden namelijk ook van die theestaafjes liggen met zwarte thee (merk onbekend). Kartonnen bekertje, theestaafje, lauw water. Ik heb zelden zulke thee geproefd; chemisch, vies. Als ik er nu aan denk, trek ik weer mijn neus op. De rest van de dag heb ik dus maar water gedronken.

Verrassing

Vorig weekend aten we bij Het Onland in Doetinchem. Natuurlijk sloot ik de maaltijd af met een kopje thee. Zoals in zoveel restaurants werd er een kopje heet water met een theezakje geserveerd. Maar verrassend genoeg bleek het theezakje dit keer eens niet van Pickwick te zijn, maar van een merk waar ik nog nooit van gehoord had, namelijk Beukenhorst thee. Beukenhorst is een Nederlands bedrijf dat al sinds 1784 bestaat en is gevestigd in Lichtenvoorde. Helaas reppen ze op hun site alleen maar over hoe goed hun koffie wel niet is. Als je thee wilt bestellen, moet je zoeken onder de rubriek 'koffie accessoires'.

Ik had in het restaurant de Ceylon melange. Ik kan er moeilijk een oordeel over vellen - een theezakje in een kopje is niet het echte werk - maar mijn eerste indruk was goed. Een stevige thee die niet snel bitter wordt. Ik moest de thee langer laten trekken dan normaal voor een volle smaak.

Afgaande op hun site levert Beukenhorst vooral aan horeca en bedrijven. Ik weet dus niet of de thee ergens los verkrijgbaar is. Meer informatie zou dus welkom zijn.

Nog meer onderzoek naar thee

Onderzoekers hebben de laatste tijd een grote belangstelling voor thee. Berichte ik in mijn artikel 4 cups a day .... keeps the doctor away over een Brits onderzoek naar de gezonde effecten van thee, nu hebben ook Japanse onderzoekers zich met dit vraagstuk beziggehouden. Uit dit onderzoek blijkt dat het drinken van groene thee de kans op hart- en vaatziekten vermindert. De onderzoekers volgden 11 jaar lang 40.000 Japanners in de leeftijd van 40 tot 79 jaar. Degenen die zeiden meer dan 5 koppen groene thee per dag te drinken, hadden 26% minder kans om aan hart- en vaatziekten te overlijden. Uit ditzelfde onderzoek kon overigens niet de conclusie getrokken worden dat groene thee ook helpt bij het voorkomen van kanker. Daar is vast weer meer onderzoek voor nodig ;-)
Link: artikel Elsevier

Thee in de ruimte

Volgend jaar zal de eerste Maleisische astronaut de ruimte ingaan. Een van de taken die hij meekrijgt is het zetten van thee. En niet op de normale manier die wij kennen. Hij moet de nationale drank van Maleisië gaan zetten: teh tarik. Thee waaraan gecondenseerde melk wordt toegevoegd en die dan, vanaf grote hoogte, overgegoten wordt in een andere kom. Dit wordt een aantal keer herhaald tot er een schuimlaag ontstaat op de thee. Het ziet er dan uit als cappucino. De video Teh Tarik in Wanchai laat zien hoe het gaat. Ik kan me voorstellen dat het zonder zwaartekracht nog een hele klus wordt om de thee in de onderste kom te krijgen.
Link: Planet Internet

The Wall Street Tea Rose

Afgelopen dinsdag bezochten we, op mijn verjaardag, The Wallstreet Tea Rose in Deventer. We kenden het straatje al van het Dickensfestijn, dat elk jaar in Deventer gehouden wordt, maar hadden deze Tearoom nog niet ontdekt.

Jammer genoeg is het weer niet zó goed, dat we in de gezellige tuin kunnen zitten. Maar als we naar binnen lopen, blijkt dat het daar minstens zo gezellig is. Mooie houten tafels, een houten toonbank, een apothekerskast, een ouderwets Etna-fornuis en tartans & kandelaars aan de muur zorgen voor een ontspannen sfeer. Ook de heerlijke geur van verschillende soorten thee maken dat je je er snel thuisvoelt. Het enige dat niet bij de aankleding past zijn de promotiestandaardjes voor chocomel op de tafels en het bakje met suikerzakjes. Dat moet natuurlijk gewoon een ouderwetse suikerpot zijn.

The Wallstreet Tea Rose kent een uitgebreide kaart, met vele soorten thee (uit verschillende windstreken) en allerei gebak en gerechten, waaronder scones, sandwiches, crumpets en echte Schotse Haggis (niet iets wat we zouden kiezen als vegetariër). De kaart is zo uitgebreid, dat het wel even duurt voordat we een keuze hebben gemaakt. Gelukkig is de serveerster geduldig. We kiezen uiteindelijk allebei voor een Cream Tea.

Mijn vriend drinkt hierbij de Wall Street Tea Rose Melange, een melange van elf theesoorten, waaronder Lapsang, Earl Grey en Assam. Dit is een volle, ronde, geurige thee vol van verschillende smaken. In de verte proef je iets rozigs. Mijn vriend vond deze thee heerlijk zonder suiker; en dát wil wat zeggen, omdat hij normaal bergen suiker in zijn thee doet.

Ik ga voor Lapsang Souchon. Deze is heerlijk zacht, niet overheersend en in het geheel niet bitter. De thee wordt geserveerd in potjes, met een t-sac met losse thee, zodat je zelf de sterkte kunt bepalen. Een nadeel van de potjes: ze kunnen leeg ;-)

En dan de scones ... absolutely delicious aldus mijn vriend, die een groot liefhebber is van cream teas. De scones zijn groot, vers maar jammer genoeg niet warm (dat zou ze nog lekkerder hebben gemaakt). De cream tea wordt geserveerd met echte clotted cream, aardbeienjam, fruit en 2 bonbons (die we maar in een servetje mee naar huis namen; die gingen er echt niet meer in).

Valt er bij de Tea Rose dan helemaal niets te klagen. Jawel; de serveerster rookte in de zaak. Zonde, juist omdat het er zo heerlijk ruikt. Maar op deze misstap na, is de Wallstreet Tea Rose een aanrader voor de theeliefhebber.

Entourage: 8,5
Bediening: 8
Thee: 8,5

Een eerdere tea room bespreking vind je op Theedrinken bij de Hoofdige Boer.

Zinkende theezakjes

In de rubriek Knagende vragen van Intermediair stond dit keer een leuk dillema: waarom zinkt een theezakje wel in heet water maar blijft het drijven in koud water? Een van de oorzaken die een slimme lezer noemt is de oppervlaktespanning. Koude watermoleculen trekken elkaar aan waardoor een samenhang ontstaat, die moeilijk doordringbaar is. Bij warm water is de oppervlaktespanning lager, waardoor het dus makkelijker het theezakje en de thee bevochtigt, dat dan naar beneden zakt.

Uit een test die de redacteur heeft gedaan, blijkt dat dit niet de enige oorzaak is. Volgens hem is er door het verwarmen van de thee iets onomkeerbaars gebeurd. Het warme water heeft de celstructuur van de theebladeren kapot gemaakt, waardoor de lucht, die tussen de celwanden zat, ontsnapt is. Bij koud water blijven kleine luchtbellen in de thee waardoor het zakje blijft drijven.

Kijk voor het volledige antwoord op Intermediair.nl. Daar vind je meer knagende vragen en kun je zelf ook vragen stellen. Het leuke van deze rubriek is dat je op een andere manier naar de wereld leert kijken.

Earl Grey

Afgelopen week was ik in Tea loving country Engeland. Ik zat in een hotel ver weg van de bewoonde wereld, dus ik heb helaas geen tea rooms kunnen bezoeken. In het hotel zelf schonken ze Twinings in diverse varianten, waaronder Earl Grey.

Earl Grey is zwarte thee gearomatiseerd met bergamotolie. Bergamot is een citrusvrucht die van oorsprong uit Italië komt. De olie is niet alleen lekker voor in de thee, maar wordt ook gebruikt in aromatherapie. Het werkt kalmerend bij stress en spanningen en zou helpen bij depressies. ‘s Nachts zorgt de geur van bergamot voor een goede nachtrust. Bergamot wordt ook veel gebruikt in parfums. (bron: Magical Aromatherapy - Scott Cunningham).

Hoe de thee is ontdekt is niet bekend. Er gaat een verhaal dat de thee per toeval werd ontdekt. Een grote lading thee werd samen met bergamotolie per schip vervoerd naar Europa; de olie lekte echter tijdens de reis. De thee smaakte hierdoor zo goed, dat theehandelaren deze thee op de markt brachten. Dit verhaal verklaart echter niet hoe de thee zijn naam kreeg.

De thee is vernoemd naar Charles, 2nd Earl Grey (1764 - 1845), een beroemd Brits staatman. In 1830 werd hij premier van Engeland en onder zijn leiding kreeg Engeland een nieuwe kieswet. Was graaf Charles Grey alleen een liefhebber van deze speciale melange of is juist door zijn toedoen het recept in Engeland gekomen? Kreeg hij het van een Chinese mandarijn omdat hij het leven had gered van de zoon van een Chinese edelman tijdens een diplomatieke missie naar China? Of ondekte hij het tijdens een wereldreis? Dat hij de thee wist te waarderen blijkt uit het feit dat Charles Grey aan Richard Twining vroeg de thee voor hem te maken. Vanaf dat moment zou het ook zijn naam hebben gekregen en was Twinings de eerste die deze gearomatiseerde thee op de markt bracht.

Update 10 september 2006
Niet alleen Twinings claimt dat zij de eerste waren die de Earl Grey thee op de markt brachten. Jacksons of Piccadilly zegt dat zij het originele recept van Lord Grey in 1830 kregen. Hun recept bevat alleen Chinese thee. De Earl Grey van Twinings bestaat uit Darjeeling, Chinese thee, Ceylonthee en een vleugje Lapsang. Zie ook The real story about Earl Grey tea.

4 cups a day ... keeps the doctor away

De afgelopen tijd zie je veel adviezen in de gezondheidsmedia dat je per dag minstens 1,5 tot 2 liter moet drinken, bij voorkeur water. Uit onderzoek blijkt nu dat water goed of zelfs beter vervangen kan worden door thee. Het drinken van drie of meer koppen thee per dag is net zo goed voor je vochthuishouding als water en kan daarnaast zelfs nog extra gezondheidseffecten hebben.

Volgens voedingsdeskundigen in Groot-Brittannië kan thee je beschermen tegen hartkwalen en sommige vormen van kanker. Dit zou volgens experts komen door de aanwezige flavonoïden in thee. Voedingsdeskundige Dr. Carry Ruxton heeft met haar collega’s diverse studies naar de gezondheidseffecten van thee bekeken. Ze vonden duidelijk bewijs dat het drinken van drie of vier kopjes thee per dag de kans op een hartaanval kan verminderen. Sommige studies suggereren dat thee je ook beschermt tegen kanker, maar de effecten daarvan waren minder duidelijk. Andere positieve effecten van het drinken van thee zijn het tegengaan van tandplak en tandbederf (nadeel is dat je door het drinken van thee wel veel thee-aanslag krijgt op je tanden - red.) en dat het je botten versterken.

Dr. Ruxton gaat zelfs zo ver dat ze zegt dat het drinken van thee beter voor je is dan het drinken van water. “Water drink je voor het op peil brengen van je vochthuishouding. Thee doet dat ook, maar bevat daarnaast antioxidanten, waardoor je twee vliegen in een klap slaat.”

Een nadeel van thee dat uit onderzoek blijkt is dat het de opname van ijzer in je bloed kan bemoeilijken. Mensen met aanleg voor bloedarmoede worden daarom ook aangeraden geen thee te drinken bij de maaltijd.

Bij de resultaten van het onderzoek wordt wel een flinke slag om de arm gehouden. Verder onderzoek is nodig om meer bewijs te krijgen van het effect dat het drinken van thee op mensen heeft. Dit blijkt ook uit de eerdere stukken (Thee en gezondheid en Nog meer gezondheid) die op mijn theeblog verschenen zijn.

Kijk voor meer informatie over dit onderzoek op de BBC-site en de Tea Council.

Theepotten

Toen we twee jaar geleden in Wales op vakantie waren, stuitten we per toeval op het museum Tea Pot World in Conwy. Een klein museum helemaal volgestouwd met theepotten. We hebben ons urenlang vergaapt aan de meest vreemde theepotten. En natuurlijk kon ik het niet laten om daar een theepot aan te schaffen; in de vorm van een een kikker met een Franse alpinopet. Nu ik weer eens op hun website keek, bleek dat het museum onlangs, na zo’n 20 jaar, gesloten is.

De eigenaren hebben de collectie theepotten ondergebracht bij het nieuw te openen Sparta Teapot Museum in North Carolina in de Verenigde Staten. Aan de artist impression te zien, wordt dit een modern museum met een grootse collectie theepotten. De opening is begin 2008.

Wie daar niet op wil wachten of wie de Verenigde Staten te ver vindt, kan ook naar Twinings Teapot Gallery in het Norwich Castle Museum. Daar is ‘s werelds grootste collectie keramische theepotten ondergebracht. Of je kunt naar Teapot Island in Kent, waar meer dan 4.000 theepotten opgesteld staan.

Ook als je niet wilt reizen, kun je de mooiste theepotten zien. Surf naar teapots, teapots, teapots en je ziet de meest gekke, mooie en bijzondere theepotten.

Kookkunst

In het augustusnummer van het gratis kooktijdschrift Boodschappen staat een intrigerend recept: Groene-theerijst met groenten. Het recept is verzonnen door Roy Zirkzee, student Food Design aan de Hogere Agrarische School in Den Bosch. Hij kreeg de opdracht van Boodschappen om beautyfood te maken; een gerecht dat ingrediënten bevat waardoor we ons beter voelen en er stralender uitzien.

Hij is bij het maken van het recept ervan uitgegaan dat wie goed eet, zich ook goed voelt, en wie zich goed voelt, dat ook uitstraalt. In het artikel zegt hij dat hij met dit gegeven op groene thee uitkwam, omdat dit een heilzaam effect op de gezondheid heeft. “Zo heeft groene thee een gunstige werking op cholesterol en bloeddruk, bevordert de spijsvertering, ondersteunt het immuunsysteem en gaat veroudering tegen”, aldus Zirkee. In zijn recept gebruikt hij in totaal 8 theezakjes groene thee (voor 1 persoon), dus daar moet je je wel heel goed van gaan voelen.

Wie het hele artikel wil lezen, moet snel een exemplaar van Boodschappen afhalen bij de dichtsbijzijnde Plus, Hoogvliet, E-markt of andere supermarkt waar ze het tijdschrift verspreiden. Wie alleen het recept wil hebben, surft naar de Boodschappensite.

Rembeng Second Flush

Afgelopen week heb ik de Rembeng Second Flush van Simon Levelt uitgeprobeerd. Volgens de verpakking een “krachtige zomer-pluk uit Assam, stoere ontbijtthee, lekker met melk”. Rembeng is een biologische theethuin in Assam, India. Ik ben een liefhebber van Assam thee en een voorstander van biologische producten, dus dit leek me een uitstekende combinatie.

Ik vond het lastig om deze thee precies goed te zetten. In mijn eerste poging liet ik 3 volle theelepels thee 4 minuten trekken in ca. 600 ml water (Spa Reine). Dat bleek iets teveel van het goede. De thee leek in het begin heel slap, maar had een zeer bittere afdronk. Vervolgens heb ik het geprobeerd met 2 volle theelepels op dezelfde hoeveelheid water, maar daar verbeterde de smaak niet veel van.

Uiteindelijk heb ik de aanwijzing op de verpakking maar eens gevolgd, en het water eerst iets laten afkoelen (advies is 95ºC), voordat ik het op de thee schonk. De thee kreeg al direct een betere smaak en de afdronk werd minder bitter. Toch komt de smaak niet overeen met de geur van de gezette thee; de Rembeng Second Flush geurt namelijk heerlijk. Het drinken van de thee valt daarna een beetje tegen. Een aardige thee, maar niet meer dan dat.

Theeconsumptie in VS groeit

In de afgelopen 15 jaar zijn de theeverkopen in de VS meer dan verdrievoudigd. In Amerika zijn ze vooral verzot op ijsthee. Zelfs Starbucks verkoopt frappuccinos gebaseerd op thee.
Nog veel Amerikanen zien het drinken van thee als weinig vaderlandlievend, omdat Boston Tea Party de aanleiding vormde voor de onafhankelijkheidsoorlog. In een artikel in de Los Angeles Times, zet auteur Tom Standage uiteen dat dit onterecht is. Tien jaar na de Tea Party bleek thee nog steeds de favoriete drank in de VS. De liefde voor koffie kwam pas toen nieuwe immigranten van het Europese continent zich in Amerika vestigden. Meer informatie over de Boston Tea Party vind je in mijn post van 17 juli 2006.

Op zoek naar leuke thee-adressen

Het wil de laatste dagen niet echt lukken met mijn zoektocht naar leuke thee-adressen. Afgelopen woensdag waren we bij de Japanese Water Garden in Naaldwijk. Een mooie tuin, alleen iets kleiner dan ik had verwacht. Het ‘tropische’ gedeelte is rustgevend, door de muziek, het kletterende water en doordat er minder mensen rondlopen.
In een Japanse tuin verwachtte ik wel bijzondere Japanse theesoorten, maar ze schonken alleen Dilmah Thee. Tenminste, ze schonken heet water in een kopje, waarin ik zelf mijn thee (Darjeeling) moest zetten. Helaas liet ik het zakje iets te lang hangen, waardoor de thee te sterk werd (het lijkt wel of de hoeveelheid thee in een zakje altijd net iets teveel is voor het kopje water dat je krijgt). Je kunt in de watertuin ook genieten van een high tea, maar daarvoor moet je wel van te voren reserveren.

Donderdag dronken we thee bij Gezelli in ‘s-Gravenzande (Langestraat 227). Ontzettend leuke inrichting met schilderijen aan de wand, theetafels en mooie oude kasten. Het leek een beetje op een Engelse tearoom. Het kopje heet water met een zakje Twinings thee viel dus een beetje tegen. De wafel met slagroom is wel aan te raden. Bij Gezelli kun je ook genieten van een high tea; daar moeten we nog een keertje voor terugkomen.

Op vrijdag besloten we dan naar een echte tearoom te gaan: Lapsang in Den Haag (Oude molstraat 11). Helaas waren zij gesloten wegens vakantie, dus dropen we (letterlijk, want het regende pijpenstelen) teleurgesteld weer af.

Ik heb nog een weekje vakantie, dus volgende week zal ik mijn zoektocht voortzetten.

Theelicht

Ben je op zoek naar een leuke lamp en gek van thee (of koffie), kijk dan eens op Pourtensious Lighting. Kunstenaar Eric M. Sternfels maakt van oude theepotten en -kopjes de leukste lampen. Helaas doet hij dat in Philadelphia, dus je zult er wel een reis naar de VS voor over moeten hebben.

Clotted cream

Eigenlijk zouden we dit jaar naar Engeland op vakantie gaan, maar doordat onze auto niet door de keuring heen kwam, ging dat helaas niet door. En we keken al zo uit naar de vele cream teas die we zouden gaan genieten. Voor wie niet bekend is met het fenomeen: een cream tea is een pot thee waarbij scones met jam en clotted cream worden geserveerd. In Nederland wordt de clotted cream vaak vervangen door slagroom, maar dat is niet vergelijkbaar.

Clotted cream is een zeer dikke, bijna op boter lijkende room. Ontzettend slecht voor je lijn (het heeft een vetgehalte van minimaal 55%), maar oh zo lekker. De clotted cream wordt van oudsher gemaakt in Devon en Cornwall. Het recept voor clotted cream zouden de inwoners van Cornwall van de Feniciërs hebben gekregen, die in 500 BC in Cornwall op zoek waren naar tin. De cream tea zou bedacht zijn door de monniken van de Abdij van Tavistock in Devon. Zij gaven brood, clotted cream en aardbeienjam aan de arbeiders die de abdij restaureerden. Dit viel zo in de smaak, dat de monniken dit bleven serveren aan reizigers die de abdij aandeden. De cream tea was geboren. Meer informatie hierover vind je op de BBC site.

Het is niet eenvoudig om zelf clotted cream te maken, maar het kan wel. Vul een roestvrijstalen kom met een liter volle melk en een halve liter slagroom. Laat dit een nacht in de koelkast staan. Plaats de kom boven een pan met heet water van 82ºC totdat de room een geelwitte korst vormt. Dit duurt zo’n 1,5 tot 2,5 uur. Daarna de kom snel af laten koelen en de roomlaag in een andere kom scheppen, met een beetje van het vocht. Dit laten opstijven. (recept uit: Duizend gezichten van zuivel van Het Nederlands Zuivelbureau).

Is dit teveel werk? Clotted cream is te koop bij onder andere Thomas Green in Den Haag, Amsterdam en Groningen (ook online service). Kijk voor meer verkoopadressen op A Bit of Britain. Daar vind je ook adressen waar ze clotted cream (en dus waarschijnlijk cream teas) serveren.

Water

Een goed kopje thee begint met goed water. Maar welk water is nu het beste om thee mee te zetten? Ikzelf gebruik altijd gewoon kraanwater, omdat ik had begrepen dat in Nederland het water uit de kraan gewoon goed is. Maar volgens kenners is dat niet goed genoeg, omdat het te hard is en vol met calcium, magnesium en andere mineralen zit. Theeproever Karel Thieme van Thieme’s Echte Thee gaat voor Spa Reine of het exclusieve bergwater Glaciar uit Portugal, omdat dit zacht, zuiver mineraalarm water is. Met leidingwater zou je volgens hem alleen maar donkere thee krijgen, terwijl diverse theeën juist onderling van kleur verschillen.

Ook Marion van den Blik van Betjeman and Barton in Den Haag heeft haar voorkeuren. Zij raadt aan om een waterfilter te gebruiken, dat je kunt kopen bij onder andere natuurwinkels en winkels met huishoudelijke artikelen. Vul de kan met leidingwater en gebruik het water vervolgens om er een overheerlijk kopje thee mee te zetten. Voor mensen die iets meer te besteden hebben, beveelt zij de Quooker aan. De Quooker zorgt ervoor dat je gefilterd water van 100ºC direct uit de kraan krijgt. Handig voor een heel snel kopje thee.

Ikzelf zal binnenkort eens gaan experimenteren met Spa Blauw. Niet voor de huis-, tuin-, en keukenthee, maar voor de bijzondere theeën die ik wil gaan uitproberen.

Muntthee

Afgelopen zaterdag las ik in De Volkskrant dat het drinken van muntthee op een terrasje helemaal ‘in’ is. Volgens hen komt de populariteit van muntthee voor een deel door de impopulariteit van het theezakje. Het schijnt dat er weer echte thee geschonken gaat worden op de Nederlandse terrassen. Ik heb het nog niet gemerkt, maar er is dus hoop dat we ooit van het glaasje lauwe water met een theezakje (waar je dan gerust € 1,50 voor moet neertellen) afkomen in de horeca.

Voor wie het thuis wil proberen; muntthee maak je als volgt: doe 2 theelepels Gunpowder (groene) thee, 2 - 4 eetlepels suiker (naar smaak) en een klein bosje munt in een theepot, en schenk daar 1 liter heet water over (voor groene thee kun je het beste water nemen dat zo’n twee minuten van de kook af is). Laat dit trekken en schenk dit eventueel over in een andere pot of direct in een (Marokkaans) theeglaasje, waarin je enkele blaadjes munt hebt gedaan. Lekker met allerlei zoete hapjes!

Theetegel

We kennen allemaal de losse thee of de thee in theezakjes. Maar een andere vorm om thee te bewaren is de theetegel. Deze neemt minder ruimte in beslag dan losse thee, is minder gevoelig voor invloeden van buitenaf en is lang houdbaar. Thee werd op deze manier dan ook vaak vervoerd per kameel via de karavaanroutes naar Rusland, Tibet en Turkije.

De theetegel was een gebruikelijke vorm van bewaren in de Tangperiode (618 - 906 AD). De thee werd gestoomd, al dan niet fijngemalen en vervolgens geperst tot een blok. Soms voegde men bindmiddelen aan het blok toe, zoals bloed. Voor het drinken werd er een stuk van het blok afgebroken, vervolgens gemalen en gekookt in water, eventueel onder toevoeging van rijst, uien, gember, zout, sinaasappelschil en melk. In Tibet wordt nog steeds zo’n soort theemengsel gedronken: thee vermengd met zout en (ranzige) yakboter resulteert in de zogeheten tsampa.

De theetegel kent verschillende verschijningsvormen. Soms wordt de thee geperst in een soort ronde briketten, maar vaak ook in vierkanten, met aan de voorkant een afbeelding en aan de achterzijde een soort vlakverdeling. Deze vlakverdeling was handig tijdens de handel. Aangezien thee dezelfde waarde had als zilver en andere edelmetalen, werd de theetegel gebruikt als betaalmiddel in Noord-China, Tibet, Mongolië en Siberië. Met zo’n theetegel kon een Mongoolse familie ongeveer een jaar lang doen. Tot in de jaren vijftig van de vorige eeuw is de theetegel en wettig betaalmiddel geweest in Tibet en in de uithoeken van het Chinese rijk.

Ook tegenwoordig kun je nog theetegels kopen bij theespeciaalzaken. Vaak worden ze nu gebruikt ter decoratie, maar soms zijn ze ook nog te drinken. Breek een stukje van de tegel af en kook dit 3 tot 4 minuten in water. Voor de experimentelen onder ons: voeg boter en zout toe ;-)

Jan Huygen van Linschoten (1563 - 1611)

Alhoewel thee volgens de overlevering al zo'n 5000 jaar geleden is ontdekt, kwamen de Europeanen daar pas veel later mee in aanraking. Thee begon in de 16e eeuw op te duiken in diverse geschriften. Een daarvan was het boek Itinerario, geschreven door Jan Huygen van Linschoten dat uitgegeven werd in 1596. Hij vermelde dat men in Japan een kruid genaamd ‘Chaa’ kende.

Jan Huygen was een echte avonturier. Zijn devies was Souffrir pour parvenir: afzien om iets te bereiken.Hij werd geboren in Haarlem als zoon van een notaris, maar heeft een groot gedeelte van zijn jeugd in Enkhuizen gewoond. Op jonge leeftijd reisde hij zijn twee broers achterna naar Spanje. Hij kreeg de mogelijkheid om klerk te worden van de Aartsbisschop van Goa (India). De Portugezen waren in die tijd heer en meester in de Oost; Jan Huygen kwam tijdens zijn verblijf in Goa veel te weten over het Portugese rijk in Azië. Toen de aartsbisschop overleed, kwam hij, via een aantal omzwervingen weer terug in Enkhuizen. Daar schreef hij zijn Itinerario, dat in 1596 uitgegeven werd. Hierin verhaalde hij over zijn reizen en de produkten die in Azië te verkrijgen waren, waaronder dus thee.

Aan de hand van dit boek konden de Nederlanders de geheime vaarroutes van de Portugezen ontrafelen. Je kan dus zeggen dan Jan Huygen van Linschoten bijgedragen heeft aan de bloeiende handel met de Oost en de oprichting van de VOC.

Ik denk dat tegenwoordig weinig mensen Jan Huygen van Linschoten kennen. Toch komen we zijn naam nog wel tegen. Er is een Linschoten Vereeniging, een vereniging die zeldzame, onuitgegeven Nederlandse reisverslagen publiceert. En de ABN AMRO heeft een ondernemersprijs naar hem vernoemd. Maar we zijn allemaal met zijn naam opgegroeid: waarschijnlijk is het kinderliedje Jan Huigen in de ton naar hem vernoemd!

Theedrinken bij De hoofdige boer

In het lieflijke dorpje Almen (de Achterhoek) vind je de 19e eeuwse theetuin van Landhotel De hoofdige boer. Door de hoge bomen is het een heerlijke tuin om te vertoeven bij warm weer (bonuspunt!). De tafeltjes zijn zo neergezet dat je lekker vrij zit. Je kunt in de theetuin genieten van een Afternoon tea (€ 7,50) met scones, koekjes, bonbons, muffins en dergelijke. Ook voor een High tea (€ 17,50) kun je er terecht; wel alleen na reservering.

Wij gaan voor een potje thee. De conversatie:
“Hebben jullie ook Lapsang?”
“.... eh, wat?”
“Lapsang Souchong thee?”
(verbaasde blik) “Daar heb ik nog nooit van gehoord!”
“Wat voor thee hebben jullie wel?”
“Nou, gewoon Pickwick ...”

Ok, Pickwick in een theetuin. Nou ja, dan maar Earl Grey. Omdat we met zijn tweeën een potje Earl Grey bestelden, kregen we een tweepersoonspotje. We moesten helaas alleen nog wel zelf de thee zetten (zoals zo vaak in Nederland). Het vreemde was dat we beiden een eigen zakje kregen bij ons kopje; dus de verwarring was groot: moesten we nu het hete water in het kopje schenken en daar het zakje inhangen, of toch de thee in het potje zetten? Het laatste dan maar, alleen was het nog even puzzelen hoe de theepot openging.

Voordeel in Almen is wel dat ze heerlijk zacht water hebben, dus de thee smaakte in het geheel niet bitter. En ... je krijgt waar voor je geld. Uit de pot konden we ieder meer dan drie koppen thee halen. Bij de thee werd ook nog allerlei lekkers geserveerd: bonbons, koekjes, amaretti en chocolade.

Voor het echte theedrinken hoef je niet naar Almen (er schijnen nog meer theetuinen te zijn in de Achterhoek), maar al met al hebben we er wel heerlijk gezeten. De entourage was goed, de bediening vriendelijk. En af en toe kwam er een koolmeesje bij ons zitten om te kijken of er nog wat te halen viel. Helaas heb ik geen foto van deze leuke stek. Ik was vergeten nieuwe batterijen in mijn camera te doen :-(

Entourage: 8
Bediening: 7
Thee: 5

Theeleuten in Drievliet

Niet echt een plek waar je aan denkt als je een theeleut bent. Maar sinds eind juni heeft Familiepretpark Drievliet in Rijswijk een nieuwe attractie, genaamd De theeleut. Je draait rond in Delftsblauwe kopjes. Het is geschikt voor jong en oud, want zittend in een kop en schotel bepaal je zelf hoe hard je gaat. Voor meer info: Drievliet.

Vakantietip voor theeliefhebbers

Weet je nog niet waar je naar toe wilt met vakantie, dan is misschien Ostfriesland het overdenken waard. Vorig jaar kwamen we daar na een rondreis door Duitsland, en merkten dat de thee daar heel belangrijk is. Het is niet ver weg, het ligt naast Groningen in Duitland. Volgens eigen zeggen staat de theepot staat daar nooit koud. Een kwart van alle thee die in Duitsland op de markt komt, wordt in Ostfriesland gedronken. Verder zijn er twee theemusea in Ostfriesland; een in Norden (die de geschiedenis van thee in Europa laat zien) en een in Leer (waar je meer leert over thee mengen, proeven en over de smokkel). Ostfriese thee bestaat vaak uit zo’n 10 soorten thee, waarin thee uit Assam de overhand heeft. Verder zit er in de melange thee uit Java, Ceylon, Sumatra en Darjeeling.

Teetiet
Tijdens de Teetiet worden er minstens drie kopjes (zeer sterke) thee gedronken. Ostfriesen hebben een aparte manier van theezetten en -drinken. Kook (zacht) water. Doe 1 tl Ostfriese thee per kopje in een theepot en schenk de pot voor ongeveer een kwart vol met het kokende water. Laat dit mengsel ongeveer 3 tot 5 minuten trekken. Gooi vervolgens de rest van het kokende water erop. Je kunt de thee nu door een zeefje overschenken in een andere pot, zodat de thee niet verder trekt. Doe een kluntje (witte kandijsuiker) in een theekopje en schenk de thee erop. Schenk dan voorzichtig met behulp van een lepel verse room (een wulkje) op de thee. De thee niet roeren! Dan kan, volgens de Ostfriesen het genieten beginnen.

Kijk voor meer informatie op de Ostfriesland site.

Smaaktest Spa & Tea

Ik had nog beloofd dat ik een smaaktest zou doen van Spa & Tea. Vandaag leek het me een goed moment omdat de temperaturen maar op blijven lopen. Dus een lekker koel glas Spa & Tea zou er vast wel ingaan. Het bestaat uit 91,5% Spa mineraalwater, 0,12% thee-extract en 0,1% citroensap. Verder suiker, aroma en vitaminen. De kleur is mooi; van een redelijk sterk gezette thee. Een slok en .... thee? Het proeft meer als suikerwater, een euvel waar veel frisdrank aan lijdt. Door de zoetigheid proef je verder niets meer van de drank. Ik heb het glas maar gauw aan mijn vriend gegeven, die wel een behoorlijke zoetekauw is. Ik ga dit weekend gewoon weer zelf ijsthee maken.

Boston Tea Party

Als je aan Amerika denkt, denk je niet in de eerste plaats aan thee. Toch heeft thee een belangrijke rol gespeeld in de geschiedenis van Amerika. Het vonkje dat het vuur voor de Amerikaanse vrijheidsoorlog deed branden, was de Boston Tea Party.

Het rommelde al enige tijd tussen Engeland en de Amerikaanse kolonisten. Toen king George III aan de macht kwam in 1760, was het hem een doorn in het oog dat het parlement steeds meer macht kreeg. Hij trok de teugels strak aan.

Het Britse rijk was veel geld kwijtgeraakt door de oorlog tegen Frankrijk en in India. De schatkist moest dus weer gevuld worden. Een manier om aan geld te komen was door de kolonieën belasting te laten betalen. In 1764 was daar eerst de Sugar Act (belastingen op suiker, koffie en wijn); in 1765 volgde de Stamp Act, (belasting op al het bedrukte papier) en twee jaar later volgde de Townshend Act(belasting op glas, verf, papier en thee). De thee werd hierdoor zo duur, dat de Amerikaanse kolonisten naar andere manieren zochten om aan thee te komen. De Nederlanders leverden thee voor een reeële prijs, maar er werd ook ontzettend veel thee gesmokkeld.

De kolonisten wilden best belasting betalen, maar daarvoor wilden ze wel een ruime vertegenwoordiging in het parlement. Dat kon George III natuurlijk niet toestaan; dat zou het volk alleen maar meer macht geven. Om de gemoederen tot bedaren te brengen, werden in 1773 alle belastingen opgeheven, behalve de belasting op thee. Dat pikten de Amerikanen niet; ze begonnen thee te boycotten. De Engelse Oostindische Compagnie, die al flink in de problemen zat door corruptie en mismanagement zag zijn export van thee flink dalen. Er lag enorm veel thee in de pakhuizen die ze niet meer kwijt konden.

De Britse regering schoot te hulp; de Compagnie mocht de thee in Amerika verkopen zonder de gebruikelijke belastingen af te hoeven dragen. Zo konden ze de thee voor een spotprijs op de Amerikaanse markt kwijt. Hierdoor kreeg de Compagnie een monopoliepositie die ze door de kolonisten niet werd gegund. Veel Amerikaanse steden sloten hun havens voor deze thee, behalve Boston, die een pro-Britse gouverneur had.

In 1773 voeren drie schepen vol met thee de haven van Boston binnen: de Dartmouth, de Eleanor en de Beaver. Op de kade protesteerden de inwoners van Boston tegen het lossen van de schepen. Maar de gouverneur wilde de schepen niet laten gaan voordat de vereiste belasting was voldaan. Er werd druk overleg gevoerd binnen de gemeenteraad hoe uit deze impasse te geraken; deze vergadering werd bijgewoond door een aantal demonstranten. Toen de gouverneur geen uitsluitsel gaf over hoe te handelen, smeedden de demonstranten (de Zonen van de vrijheid) een snood plan.

In de avond slopen de Zonen van de vrijheid naar de haven, sommigen verkleed als Indiaan. Ze enterden de schepen en gooiden in totaal 342 kisten met Darjeeling (met een waarde van £ 9659) overboord, terwijl duizenden toeschouwers in stilte toekeken. Hierbij mocht nauwelijk geluid gemaakt worden, omdat de schepen omringd werden door Britse oorlogsschepen. De opvarenden moesten ervoor tekenen dat de patriotten alleen de thee overboord hadden gegooid en verder geen schade hadden toegebracht aan de schepen. Even geruisloos als ze gekomen waren gingen ze weer weg: de Boston Tea Party was een feit.

Het nieuws van de Party bereikte Engeland laat. Pas op 1 april 1774 reageerde de Britse regering met het sluiten van de haven van Boston en Massachusetts werden de privileges van zelfbestuur ontnomen. De andere kolonieën steunden het getroffen gebied op alle manieren. De Engelse troepen en de Amerikaanse militie raakten in 1775 slaags bij Lexinton. Dit was het begin van de oorlog.

Kijk voor meer informatie op Boston Tea Party Ship.

Thee met Nelson Mandela

Wil je kans maken om een keer thee te drinken met Mandela, hou dan van 6 tot 16 november de site van eBay in de gaten. Dan wordt namelijk een theevisite bij Mandela geveild. Je zult echter wel flink bemiddeld moeten zijn; er wordt verwacht dat er meer dan $ 1,3 miljoen wordt geboden. De opbrengsten gaan naar een hartcentrum voor kinderen in Johannesburg. Je kunt overigens ook bieden op zanglessen met Miriam Makeba. Zie het nieuwsbericht op de BBC.

Cornelis Bontekoe - Theedokter

Een van de markantste persoonlijkheden uit de theegeschiedenis is Cornelis Bontekoe. Hij werd in 1647 in Alkmaar geboren als Cornelis Decker. De naam Bontekoe ontleende hij aan het uithangbord boven zijn vaders winkel, waarop een afbeelding van een koe stond. Hij studeerde in Leiden bij Franciscus Sylvius en werd later lijfarts van de keurvorst van Brandenburg, Frederik Wilhelm. Ook heeft hij het geschopt tot professor aan de universiteit van Frankfurt am Oder.

Bontekoe was zo'n groot promotor van thee dat hij ervan verdacht werd aandelen te hebben bij de VOC. Hij schreef in 1678 het Tractaat van het excellenste kruyd Thee. Hij adviseerde om 8 tot 10 koppen thee per dag te drinken; zonder suiker! Zelf ging hij er prat op dat hij soms 100 koppen thee per dag dronk (je vraagt je af hoe klein de kopjes waren of hoe vaak hij naar de wc moest). Volgens Bontekoe zuiverde thee het bloed, verjoeg het nachtmerries, verdreef het kolieken, verbeterde het het geheugen, verdreef het hoofdpijn en was het voor nog veel meer dingen goed: hij geeft een hele waslijst met kwalen die door het drinken van thee verholpen konden worden. Later schreef hij ook nog Gebruik en misbruik van thee.

Ondanks zijn liefde voor de thee, vond hij dat het drinken van thee niet voor iedereen was weggelegd. Dat blijkt wel uit het volgende citaat:

"...maar als de Schoenlappers en Kruyers, met hun respectievelijke Huisvrouwen, de morsige handen aan geheyligde dingen durven slaan, wat valt 'er dan anders te verwachten, als dat ze in een bederf verkeerd zullen worden? ... 'k zeg om de mode te volgen, dewyl z'er zo vies af zagen, dat de vreemde figuuren, die zij met oogen en mond maakten, genoegsaam uitweezen, dat dit kruyd niet voor hen in de wereld gekomen was, en dat de Tee 't zich scheen te belgen, dat ze van zulke lompe schepselen gedronken wierd."
(Citaat uit: Thee van Eelco Hesse; 1973, Bert Bakker, Den Haag)

Daarna gaat hij nog even tekeer tegen 'Saletjonkertjes' en 'jong Jufferstuig'. Het ging hem vooral aan het hart dat deze mensen de thee niet op hun waarde wisten te schatten, en het alleen maar dronken omdat het in de mode was.

Alhoewel het nooit bewezen is dat Bontekoe aandelen had bij de VOC, kreeg hij wel een relatiegeschenk van de VOC voor zijn stimulering van het theeverbruik in Nederland. En als je dan ook nog weet dat hij later een tractaat heeft geschreven over de deugden van chocola, dan kun je er bijna wel zeker van zijn dat hij nauwe banden onderhield met de VOC.

Helaas heeft hij niet kunnen bewijzen hoe gezond thee voor de mens is. Hij stierf op zijn 38e door een val van de trap in het paleis in Berlijn. Zijn collega's zullen nauwelijks om hem gerouwd hebben; hij was namelijk niet echt geliefd door zijn onsympathieke en vervelende karakter en zijn weinig verheffende levensstijl. In de kranten verscheen zelfs een heel cynisch bericht over zijn dood.

Alhoewel Bontekoe overdreef wat betreft de gezonde eigenschappen van thee, heeft hij wel bijgedragen aan de algehele gezondheidstoestand van de burgers in die tijd. Doordat zij meer thee gingen drinken, grepen ze minder vaak naar de fles. Bier en wijn waren in die tijd namelijk hele gewone dorstlessers. Tja, dan kan je toch beter thee drinken.

Let op bij het kopen van Darjeeling thee

Uit de weblogTea News from Darjeeling Area blijkt dat veel thee die onder de naam Darjeeling wordt verkocht, geen echte Darjeeling is. Thee uit Nepal, dat bijna hetzelfde smaakt als Darjeeling, wordt door bedrijven vaak verkocht onder de naam Darjeeling. En dat dit geen incidenten zijn, blijkt wel uit het feit dat er per jaar 9 tot 10 miljoen kilo thee wordt geproduceerd in de bergen van Darjeeling, maar dat er zo'n 40 miljoen kilo onder die naam verkocht wordt. Hier zijn slimme marketeers bezig. Kijk dus uit de volgende keer dat je Darjeeling koopt; het zou wel eens nep kunnen zijn.

Nog meer gezondheid

In het maart/aprilnummer van het tijdschrift Leven van de NVB stond een artikel over de relatie tussen voeding en kanker. Een paragraaf was daarbij ook gewijd aan thee. Het blijkt dat er diverse onderzoeken zijn geweest naar het remmende effect van groene en/of zwarte thee op het ontstaan van kanker en dat deze onderzoeken elkaar tegenspreken. De algemene conclusie is dat zwarte thee het risico op kanker niet verlaagt. Alhoewel er wel aanwijzingen zijn dat het drinken van zwarte thee het risico op blaaskanker wel verlaagt.

Aan de andere kant blijkt ook dat als je je thee graag drinkt op zeer hoge temperatuur, de kans op slokdarmkanker toeneemt. Laat je thee voor de zekerheid dus altijd eerst iets afkoelen.

Nadeel van onderzoeken naar de relatie tussen voeding en kanker is dat er altijd vele onderzoeken zijn die dan weer het een zeggen en dan weer het ander. Duidelijke conclusies zijn er vaak nauwelijks uit te trekken, zoals ook uit het artikel uit Leven blijkt.

Spa & thee

Bij Spa hebben ze weer iets nieuws verzonnen: Spa & Tea. Dit is een mix van mineraalwater en natuurlijke thee-extracten. Dit drankje is verrijkt met vitamine B. De smaken zijn Citrus, Framboos en Lemon-Rooibos Light (zou lekker kunnen zijn, als het geen light-variant was). Tot 30 september kan je deze nieuwe drank gratis proeven. Daarvoor moet je een kortingsbon uitprinten die je vindt op de spa-website en deze samen met de streepjescode opsturen naar Spa. Ik ga het binnenkort eens doen. De smaaktest volgt dus later op deze site.

Thee en gezondheid

In de laatste NN-Nieuws vond ik een artikel over de vermeende gezondheidseffecten van groene thee. In thee komen flavonoïden voor die een gezondheidbevorderend effect hebben. Over deze effecten is echter nog niet voldoende bekend. Men heeft namelijk nog onvoldoende onderzoek gedaan of de flavonoïden goed worden opgenomen door de darmen en hoe het lichaam ze verwerkt. Alhoewel groene thee een hoger gehalte aan eenvoudige flavonoïden bevat, is dus niet te zeggen of groene thee beter is voor de gezondheid dan zwarte thee.
Over het effect van theïne, dat in dezelfde mate in groene en zwarte thee voorkomt, is wel bekend dat deze zorgt voor een verhoogde concentratie en alertheid. Dit effect is het grootst bij zwarte thee, omdat groene thee ook looizuur bevat. Looizuur vertraagt de opname van theïne in het lichaam. Een teveel aan theïne kan echter weer leiden tot slaapproblemen en nervositeit.
Uit: NN-Nieuws

Tea Traveller

Wil je jezelf eens verwennen op een romantische tea for two of een high tea organiseren voor je vrienden en familie? Nodig dan de Tea Traveller uit. Voor Marcel Franken wil ik graag reclame maken, omdat zijn Engelse teas perfect verzorgd zijn. Hij neemt alles mee in zijn Morris Minor Traveller (uit 1962): van servies (Wedgwood) tot een oven en van water tot allerlei lekkernijen. Toen ik hem uitnodigde, had ik een redelijk kleine keuken (nu nog steeds overigens), maar dat was voor hem helemaal geen probleem. We hebben genoten van diverse soorten thee, sandwiches, scones en nog veel meer. Hoewel het al meer dan 5 jaar geleden is, hebben familieleden het er nog steeds over. Als dat geen compliment voor hem is! Kijk voor meer informatie op Tea Traveller .

Nederlanders brachten eerste thee naar Europa

Omstreeks 1610 werd door de VOC de eerste thee naar Europa gebracht. Dit was groene thee afkomstig uit Japan. Het was in het begin vooral een curiositeit, verkrijgbaar bij de apotheek. Door de lange reis vanuit het Oosten was thee kostbaar en daardoor alleen maar te betalen door de gegoede burgerij. Pas in de achtiende eeuw werd theedrinken gewoon in Nederland.
Was rond 1610 thee alleen nog maar een bijprodukt voor de VOC - specerijen waren veel belangrijker - later zouden de Hollanders veel geld verdienen aan de thee. De mooie grachtenpanden in Amsterdam zijn onder andere hieraan te danken.

Sun Tea

Een andere manier om thee te zetten van koud water, kwam ik tegen op de site van Lifehacker: het maken van Sun Tea. Ik had er zelf nog nooit van gehoord, maar aan de reacties te zien, zijn er meer mensen die het doen. Het is heel eenvoudig. Doe koud water in een kom, hang er theezakjes in, en laat een paar uur in de zon staan. Klaar is je thee. Leuk om te zien wat voor discussie er op de site ontstaat over de vraag of dit nu een hygiënische methode is van theezetten. Het lijkt mij dat er niet zoveel mis kan gaan met water en thee; ik heb wel eens beschimmeld water gezien, maar dat duurde wel een paar dagen voordat het zover was. Lees alles eens na op Weekend Projects: Make sun tea

IJsthee zonder bubbels

In het begin had je alleen Liptonice met bubbels, wel lekker maar ik ben geen groot liefhebber van frisdrank met prik. Later kwam de variatie zonder bubbels,die lekker was om van te genieten op een warme, zomerse dag. Helaas heeft iemand bij Lipton bedacht dat de variant zonder bubbels alleen nog maar verkrijgbaar is in de light-variant. En als er iets vies is, zijn het wel light-drankjes. De nepzoetigheid blijft te lang in je mond hangen.
Daarom gaan we deze zomer maar eens zelf ijsthee maken. Hierbij een recept: Zet thee met koud water (warm water kan ook, maar daar wordt de thee vaak bitter van). Vul hiervoor een glazen kan met koud water en doe er drie theezakjes per liter bij (alhoewel drie theezakjes bleek bij mij wel heel sterk; ik stel voor om het te zetten met twee theezakjes). Dit minstens 8 uur afgedekt in de koelkast laten staan. Met deze thee kun je eindeloos variëren; voeg bijvoorbeeld naar smaak limoensap en suiker toe. Ook met appelsap kun je de thee goed combineren. Of gebruik de thee als basis voor een heerlijke bowl met verse vruchten (en eventueel een frisse wijn). Als je nog meer recepten hebt, laat het me weten.

Keizer Shen Nung

Over hoe thee ontdekt is, gaan verschillende legenden de ronde. Een daarvan is die van Keizer Shen Nung, die zo'n 5000 jaar geleden leefde in de Chinese provincie Hunan, ten zuiden van de gele rivier. Hij was een begaafd en nieuwsgierige man. Hij zou een boek geschreven hebben met recepten voor bijvoorbeeld de pil der onsterfelijkheid en een recept voor het maken van goud. Om hygiënische redenen werd zijn water altijd gekookt. Tijdens een reis stopte hij in een bos om iets te drinken. Zijn bediende kookte het water voor hem waarin een aantal blaadjes van de Cameliaplant dwarrelden. Het water kleurde bruin en geurde heerlijk. De keizer besloot het te proberen en was gelijk helemaal verkocht. Hij vond het een verkwikkende drank. Dit was in 2737 voor Christus; sindsdien zouden de Chinezen dus thee drinken. Het is niet voor niets een legende; het is nog maar de vraag of de verse blaadjes het effect konden bereiken wat het verhaal vertelt.

Nieuwe witte thee

Vandaag bij de open dag van Weleda in Zoetermeer de nieuwe witte thee van Simon Levelt geproefd. Een heerlijke frisse thee (komt waarschijnlijk ook door het appelaroma). De thee moet net zo gezet worden als groene thee: het kokende water eerst even een minuutje af laten koelen voordat je het theezakje erin doet. Anders wordt de thee te bitter. Dan 3 tot 5 minuten laten trekken. Witte thee kan maar een korte tijd geoogst worden aan het begin van het seizoen; het is namelijk gemaakt van de jonge knoppen van de theeplant. Deze worden handmatig geplukt en ondergaan weinig bewerking. Meer informatie over witte thee vind je op de site van Eenhoorn koffie & thee .